Op moeder’s manier

Deze week ben ik aan mijn tweede boek over de driehoek begonnen (Moeders met een Missie). Dit keer ga ik over symbiose en over loslaten schrijven. Zojuist heb ik een nieuw inleidend hoofdstuk geschreven. Ik noem daarin drie principes die belangrijk zijn in elke driehoeksverhouding. Ik verklap er eentje; de rest lees je maar in het boek.

Het eerste principe is volgorde. Of met een deftiger woord anciënniteit. Weliswaar is er pas met de komst van een begeleider sprake van een driehoek (triade); maar voor diens komst is er al jaren sprake van een dyade: ouders en kind leven decennia lang met elkaar samen. En dan pas komen wij. Als allerlaatst binnen gekomenen (die vast ook als eerste weer vertrekken) past ons bescheidenheid en geduld. Maar liever niet in overmaat want gepaste daadkracht is een belangrijk kenmerk van professionals.
Waarom zou een cliënt plotseling alles anders moeten doen omdat jouw organisatie voor zelfregie heeft gekozen? Wie ben jij om het beter te weten dan ouders, die al die tijd alleen voor hun kind gezorgd hebben?

Claire is een vrouw die van nature niet zoveel met bescheidenheid heeft. En ook al zegt ze niets haar lichaam zegt voldoende. Ze is PBer van Saskia, een vrouw in een rolstoel die veel verzorging vraagt. Claire kan het niet zo vinden met de ouders van Saskia. En omgekeerd is dat nog veel meer het geval. Ze vinden haar eigengereid en klagen erover dat ze zoveel steken laat vallen.
Op een dag komt Claire naar me toe en spuit haar frustratie. Ze was net door de moeder van Saskia de les gelezen over het appartement van haar dochter. Dat zag er niet uit en het was toch haar taak om dat in orde te maken omdat haar dochter dat nu eenmaal niet kon. Claire ergerde zich heftig aan de manier waarop ze de les gelezen werd.

“Mag ik je een advies geven?”, vroeg ik. “Vraag als je haar de volgende keer ziet of ze met je mee wil gaan naar het appartement van Saskia. Pak een notitieblok en noteer wat haar moeder verstaat onder een opgeruimd appartement. Als je haar een week later weer ziet, zeg je ‘wilt u even meelopen, ik wil examen doen’. ‘Ach, gekkerd’ zal ze zeggen, en je weet dat het al niet meer mis kan gaan. En dat gaat het ook niet, let maar op”.

Het is precies zo gegaan en Claire is één van de begeleiders geworden waar de ouders van Saskia met warme gevoelens aan terug denken. Laatst zei haar vader: “Ik moet zeggen dat ik me vergist heb in dat meisje. Ik vond haar eerst een brutale aap, maar nu vind ik dat ze toch wel goed was met onze dochter”.
Claire was duidelijk een begeleider met pit en daarom bij uitstek geschikt voor de driehoek. Mits het lukt met het eerste principe. Het viel voor haar niet mee om het koppie te buigen, om het op moeders manier te doen.
Dat is heel iets anders dan toegeven aan de grillen van ouders of toestaan dat ze jou respectloos behandelen. Ik coachte haar om nadrukkelijk het initiatief te nemen. Want ondanks al haar pit was het meestal de moeder van Saskia die háár ergens bij riep en ter verantwoording riep. Ik vond het belangrijk om dat om te draaien.

En wat was het resultaat? Dat het eerste principe kon opbloeien. Daar profiteerde iedereen van en Saskia voorop. Zij is een uiterst gevoelige vrouw met een over-ontwikkeld gevoel voor loyaliteit. Ze pikt elk spoortje van spanning op de basis van haar driehoek op. Door examen te doen bij moeder haalde Claire de spanning uit deze driehoek.

Deze column verscheen eerder in KLIK.