Het was allemaal overrompelend snel gegaan. Amper een maand nadat Frits en Annet bericht kregen dat er een plek voor hun zoon was, woonde André al in zijn nieuwe appartement. Die plaats was vrijgekomen omdat het met de vorige bewoner ernstig mis was gelopen. Dat zou vast niet gebeuren met André, een verlegen knul van 18 met Downssyndroom.
Maar na een paar maanden kwamen er verontrustende berichten. Zo weigerde André een paar keer om in de taxi te stappen en moesten er begeleiders opgetrommeld worden. Het werd steeds moeilijker om hem in zijn bed te krijgen. Toen hij ook nog eens ’s nachts wegliep en door de politie thuisgebracht werd, begonnen we ons echt zorgen te maken.
Frits en Annet kwamen praten met twee begeleiders en mij. Vrijwel meteen vertelde Frits een ervaring van vijf jaar geleden. Hij liep met André op de markt en probeerde hem tot wat meer tempo aan te zetten. Zoals altijd had dat het tegenovergestelde effect. Toen trof hem plotseling het inzicht: ik moet me aan mijn zoon aanpassen, hij niet aan mij. Vanaf dat moment lukte het Frits om geen strijd meer aan te gaan, en kon hij ontspannen met zijn zoon over de markt lopen.
We spraken af dat begeleiders Wendy en Anouk zouden proberen of André gemakkelijker in bed te krijgen was door daarvoor meer tijd te nemen. Meer tijd was ook wat ik Frits en Annet adviseerde. Ze waren vanaf André’s verhuizing weinig op bezoek geweest omdat ze bang waren dat André anders nooit zou wennen. Volgens mij was alles veel te snel gegaan. Voor André, maar ook voor zijn ouders. Kom maar wat extra, zeker als het goed gaat. Laat André zien dat je vertrouwen hebt in Wendy en Anouk. Omgekeerd zullen zij André laten voelen dat zij het met jullie zien zitten.
Krap een maand later zitten we opnieuw bij elkaar. Naar bed gaan is nog steeds een drama. Wendy en Anouk hebben geprobeerd om met picto’s te verduidelijken wat de bedoeling is. Maar André wil zelf bepalen wanneer hij gaat slapen. Probleem is dat hij dan de hele nacht tv kijkt, en hij de volgende dag doodmoe is. Hij niet alleen.
Samen met Frits kom ik tot een nieuw advies: haal de druk eraf door André zelf verantwoordelijkheid te geven om op tijd naar bed te gaan. We zorgen dat om half tien zijn tv automatisch uitgaat; we zijn er pas de volgende ochtend weer voor hem.
Anouk bespreekt dit advies met een collega die enorm opgelucht is: “Dus we mogen het loslaten!” André reageert verbaasd, en als de volgende dag zijn moeder de timer komt monteren, protesteert hij even. Maar de avond daarna zegt hij tegen de dienstdoende begeleider: “Stop me maar onder.” Het probleem is van de baan.
Frits en Annet hadden na ons tweede gesprek niet anders verwacht. Ook bij hen is de druk weg. Frits zegt dat zijn zoon het laatste half jaar een sprong naar volwassenheid heeft gemaakt. “Ik moet nodig weer eens met hem naar de markt, maar nu als twee volwassenen.” Voor Annet ligt het ingewikkelder. Na 18 jaar intensief zorgen voor André is er een gat geslagen in haar leven. Ze heeft tijd nodig om een nieuwe balans te vinden. Gelukkig beseffen Wendy en Anouk dat in de driehoek van André ook een vader en een moeder aandacht nodig hebben.
Dit artikel verscheen eerder in KLIK (december 2009).